Slaap is tegelijkertijd het belangrijkste én het meest verwaarloosde aspect bij de meeste mensen die een gezonde levensstijl willen nastreven. Dit is echter allesbehalve een goed idee, want zoals je in deze blogpost zal lezen, heeft slaap op enorm veel zaken een cruciale impact. Door te besparen op je slaap, bespaar je ook op je vooruitgang in de gym, op je veiligheid tijdens het sporten en op je algemene gezondheid. Lees dus snel deze blog, en kruip daarna op tijd je bed in!
Wat gebeurt er tijdens slaap met je lichaam?
Wanneer je slaapt, ondergaat je lichaam een reeks veranderingen om tot rust te komen. Die rust is van vitaal belang is voor je gezondheid. Door te slapen kunnen de hersenen en het lichaam vertragen en zich bezighouden met herstelprocessen, waardoor je fysieke en mentale prestaties verbeteren, op korte én op lange termijn.
Slaap zorgt niet enkel voor rust. Het laadt de batterijen van je zenuwstelsel op en vult je energiebronnen aan. Hoe beter je slaapt, hoe beter je jezelf “oplaadt”. Dit is belangrijk, want je zenuwstelsel is verantwoordelijk voor onder andere het samentrekken van spieren en je reactietijd.
Bovendien zijn er bepaalde hormonale processen die tijdens je slaap op gang komen die zorgen voor spiergroei (zie ook het volgende puntje). Redenen genoeg dus om je slaap serieus te nemen.
Slaap, spierherstel en spieropbouw
Als je slaapt, gaan veel van je alledaagse lichaamsfuncties ook even naar dromenland. Dat zorgt ervoor dat je lichaam zich kan concentreren op herstel, en dit herstel is cruciaal voor spieropbouw. Door je spieren te trainen komen er allemaal heel kleine scheurtjes in je spierweefsel, en het herstellen van deze scheurtjes (en zo je spieren sterken te maken) vindt voornamelijk plaats in de diepste fase van je slaap. Je hersenen worden minder actief, de bloeddruk zakt en je ademhaling wordt rustiger. De toevoer van bloed wordt in deze fase verhoogd, en daarmee ook de levering van zuurstof en voedingsstoffen. Deze stoffen zorgen voor herstel en verjonging van je beschadigde spieren en weefsels, zodat deze kunnen groeien.
Ook de brandstofvoorraad van je spieren, glycogeen, wordt aangevuld tijdens het slapen. En die heb je natuurlijk nodig als je de volgende dag opnieuw de gym wilt induiken!
De invloed van slaap op je training de volgende dag
Een betere slaap zorgt voor een betere reload van je lichaam, waardoor je de volgende dag frisser en met meer focus aan je training kan beginnen. Een slechte nachtrust daarentegen zorgt ervoor dat je workout zwaarder aanvoelt dan gewoonlijk. Bovendien zou je geneigd kunnen zijn om het gebrek aan energie te overcompenseren en jezelf op die manier te forceren. Dit vergroot de kans op een blessure aanzienlijk.
Slaap en blessurepreventie
Dat brengt ons naadloos bij het volgende onderwerp: blessures. Als sporter is dit natuurlijk iets wat je zo veel mogelijk wilt vermijden, en een goede nachtrust kan je hier bij helpen. Een slaaptekort zorgt voor een slechtere coördinatie en tragere reactietijden, het vergroot de kans op overtraining omdat je belastbaarheid lager ligt, en het wordt geassocieerd met chronische klachten van de lage rug, nek en schouders.
Slaap en voeding
Het heeft misschien niet rechtstreeks met sporten te maken, maar veel mensen die een gezonde levensstijl nastreven door middel van sporten hechten ook veel belang aan hun voeding. Daarom willen we dit aspect niet over het hoofd zien, want ook op je voedingskeuzes heeft slaap een impact.
Een heleboel studies hebben uitgewezen dat een slecht uitgeslapen persoon sneller geneigd is om te kiezen voor ongezonde voeding en meer calorieën opneemt dan iemand die wel voldoende slaap heeft gehad.
Ook in de andere richting is er een belangrijke relatie tussen slaap en voeding, wat je eet gedurende de dag heeft namelijk ook een invloed op je slaapkwaliteit. Een voedingspatroon met weinig vezels en veel verzadigde vetten heeft een negatieve impact op de hoeveelheid diepe, herstellende slaap. Ook zaken als alcohol en heel pikant voedsel kunnen een nefast effect hebben.
Tenslotte is ook wanneer je eet belangrijk. Zo eet je best geen zware maaltijd meer enkele uren voor het slapengaan en hou je cafeïne na de middag best beperkt.
Effecten van sporten op slaap
enslotte bekijken we de vergelijking ook nog even van de andere kant: welke invloed heeft sporten op je slaap?
Studies tonen aan dat regelmatig sporten een gunstig effect heeft op hoe snel je inslaapt en op zowel de kwaliteit als de duur van je slaap. Let wel op met sporten vlak voor het slapengaan. Door de verhoogde lichaamstemperatuur en hartslag kan het moeilijker zijn om vlak na een workout gemakkelijk in slaap te vallen. Plan daarom je trainingen best wat vroeger op de dag in!
Eindigen doen we met een zeer toepasselijke quote van Matthew Walker, de auteur van “Why we sleep” (leestip-alert!);
“Slaap is de grootste legale prestatieverbeterende drug die de meeste mensen verwaarlozen”
Tekst: Jonas Van himbeeck / Foto’s: Canva
